Aïcha Chaghouani is onze nieuwste vrijwilliger en projectmanager. Ze zal werken aan het geweldloze communicatieproject in Bosnië. Recent afgestudeerd in Human Geography: Conflict Territories and Identities (MA) aan de Radboud Universiteit, gespecialiseerd in het maatschappelijk middenveld en democratisering in de Westelijke Balkan. Ze keek specifiek naar hoe lokale actoren het opnemen tegen etnische segregatie en voerde veldwerk uit in Bosnië-Herzegovina. Voor AFEW International heeft Aïcha bijgedragen aan een onderzoek naar veerkrachtstrategieën of CSO’s die zich bezighouden met krimpende maatschappelijke ruimte in Oost-Europa en Centraal-Azië. Tijdens haar stage bij de afdeling Europa van het ministerie van Buitenlandse Zaken is ze vooral gericht op het versterken en beschermen van de rechtsstaat in Midden- en Zuidoost-Europa.Eerder voltooide Aïcha een BA in politieke wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam.
Eirene sponsort al drie jaar het geweldloze communicatie programma in Bosnië Herzogewina(BIH). In november zijn een drietal dames (Ivana, Ivona en Edina) gekomen om te bespreken hoe het programma verder zou moeten gaan.Het bestuur van Eirene heeft toen besloten om het project verder te begeleiden maar wel met het verzoek om een plan van aanpak voor het jaar 2020 op te maken. Voor de dames was het moeilijkomdat zij allen een volledige baan hebben en tijd moesten vrij maken om de activiteiten te ontwikkelen en te ontplooien.Uiteindelijk heeft dit geleid tot een plan van aanpak waar Ivana voor twee dagen per week wordt vrijgesteld van haar werk (betaald door Eirene) en dat zij het project gaat coördineren.Het eerste begin was het registeren van de organisatie (anders mogen er geen bedragen worden overgemaakt) en het opzetten van een website.Daarnaast is een concept plan van aanpak gemaakt waarin aandacht wordt besteed aan een aantal componenten, namelijk:-Het organiseren van trainingslocaties om een aantal trainers in geweldloze communicatie op te leiden;-Het opleiden van de trainers in geweldloze communicatie;-Het bezoeken van scholen om de kinderen in te lichten in de materie. Ivana had het over een caravan en Paul den Hartog zei dat hij wel een caravan kon regelen. Het was een communicatie probleem. Ivana wilde van school naar school gaan met het programma. Maar Paul gaat toch voor een caravan zorgen, die de kinderen kunnen versieren metgiraffen, etc.;-Het onderhouden van de website en het ontwikkelen van promotie materiaal;-Ook wordt onderzocht hoe additioneel geld kan worden gevonden via fondswervering.Ook wil Eirene de groep van de trainers ondersteunen met het bieden van ondersteuning. Zo is toegezegd, dat in maart een trainer(Thera)vanuit Nederland gaat om additionele training te geven.Ook zal vanuit Nederland actief ondersteuning worden verleend met betrekking tot geweldloze communicatie.Een aantal trainers hebben toegezegd omde mensen te ondersteunen.Een nieuwe vrijwilligster (Aisha) zal vanuit Nederland de groep in BIH gaan ondersteunen.Zij is de projectmanager vanuit Nederland, die de contacten met de mensen in BIH gaat onderhouden.In totaal denkt Eirene een bedrag van ongeveer € 9.000 in 2020 uit te gaan geven aan het project in de hoop, dat de relaties tussen de diverse bevolkingsgroepen beter gaat worden.Het is wel een problematisch land met drie presidenten en een verscheurd volk na de burgeroorlog. De eerste bevindingen zijn wel goed. Er zijn nu vijf gecerficeërde trainers en tien trainers in opleiding en Eirene hoopt op zo’n 100. Niet alleen voor BIH maar voor geheel west balkan.
De vrijwilligersdag vond dit jaar plaats in de Expeditie in Amersfoort. Het was een speciale editie van de vrijwilligersdag omdat we 3 bezoekers uit Bosnië, Ivana, Ivona en Edina mochten verwelkomen. Deze drie vrouwen zijn lid van het Bosnische Geweldloze Communicatienetwerk, dat hun certificering voor geweldloze communicatie heeft verkregen via een project van Eirene in Bosnie. Tijdens de middag deelde Ivona informatie over haar land met ons. Ze beschreef enkele van de uitdagingen waarmee de samenleving wordt geconfronteerd, waaronder: onopgelost psychologisch lijden door de oorlog; percepties van ‘de anderen als de vijand’; moeilijkheid in echte communicatie en samenwerking; en veel wantrouwen, slachtofferhouding en algemene apathie. Ze zei ook waarom ze denkt dat geweldloze communicatie kan helpen: naast het verbeteren van communicatievaardigheden lost het conflicten op, verbetert het interpersoonlijk begrip en verdiept het de relaties met andere mensen. Ze zei ook dat geweldloze communicatie een praktijk biedt om de transformatie van de samenleving en cultuur naar ‘partnerschap’ te ondersteunen, waarbij alle menselijke behoeften met zorg kunnen worden vastgehouden. Ten slotte beschreef ze het Bosnische geweldloze communicatienetwerk en zijn activiteiten.
Het netwerk bevordert en integreert niet-gewelddadige communicatie en creëert een omgeving die universele menselijke behoeften respecteert. Het heeft momenteel 6 gecertificeerde trainers en 4 kandidaten in het certificatieproces. Trainers, kandidaten en leden werken continu aan het verspreiden van de missie van geweldloze communicatie. Het doet dit door lezingen, presentaties, trainingen en workshops aan te bieden voor verschillende doelgroepen. In 2018 en 2019 volgden 684 volwassenen en 200 kinderen in Bosnië trainingen over geweldloze communicatie.
Nadien gaven Edina en Ivana een inleidende training in geweldloze communicatie. Het was een interessante ervaring voor het publiek, dat naar de training in de Bosnische taal luisterde, die vervolgens door Dejan in het Nederlands werd vertaald. Dit was een manier om de ervaringen van Ivana, Ivona en Edina en anderen in het Bosnische netwerk te delen – zij ontvingen namelijk trainingen in het Nederlands, vertaald naar het Bosnisch. Na het leren van enkele basisconcepten over geweldloze communicatie, splitsten we ons op in groepen en deden we een interactieve activiteit.
Na de training deelde Paul informatie over een boek over het onderwijzen van vrede. Daarna aten de groepen samen in een lokaal Marokkaans restaurant.
En weer is er bijna een jaar voorbij. Ik kijk uit het raam van mijn kantoor. Maandagmiddag half 5 en de zon is zojuist onder gegaan. Een mooie Nederlandse winterdag ligt achter ons. Wat zon en wat regen. Wisselvallig. Maar de natuur, die ons het serene licht wat een dag ons in deze tijd van het jaar nog kan geven, schenkt. Vredig, bescheiden, intens. Dit zou je de hele wereld toewensen. En dat komt goed overeen met de visie die wij hebben.
In deze nieuwsbrief treft U de verslaglegging aan van het bezoek van drie dames uit Tuzla aan Nederland en de combinatie die wij maakten met de vrijwilligersdag. Hierbij schoven toch ook nog leden aan naar aanleiding van onze uitnodiging in de vorige nieuwsbrief.
Ook het vredessymposium was een mooi event. De formule van de middag, die nu toch echt staat leverde een levendige gebeurtenis op. Maar het aantal deelnemers was erg laag en van de coalitie Vredesmissies zonder wapens zijn de meeste leden niet echt actief meer betrokken. Daardoor is de inspanning in geld en menskracht onevenredig zwaar, dus we beraden ons goed op de toekomst en zoeken nieuwe, actievere partners.
In het symposium werd ik gedecoreerd door Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen. De burgemeester memoreerde dat het met name voor mijn werkzaamheden in Bosnië was. Dat zijn prachtige, succesvolle projecten geweest, Fakovici, Happy Bags en Tuzla. Ik heb dat niet alleen gedaan, zo veel mensen hebben daar een bijdrage aan geleverd. Ik ontvang de medaille dan ook met trots, niet alleen voor mijzelf, maar op al die fijne mensen, oud en jong, die hierin hun bijdrage hebben geleverd. En daar betrek ik U ook allemaal in, de leden die ons aanspoorden om door te gaan. De wetenschap dat van Dokkum tot Goes en van Berkhout tot aan Someren en ver daarbuiten U meeleest en meeleeft. Dat U kritisch meekeek en dat er zo af en toe een kanttekening werd geplaatst middels een briefje, een telefoontje, een email.
Wij gaan met het bestuur vol inzetten op het verder uitbouwen van de geweldloze communicatie in de West-Balkan. Daar willen wij een flinke stap gaan maken. Daartoe zullen wij onze bescheiden reserve, die voor projecten klaarstaat, aan gaan spreken. Ik herinner mij een verhaal met vijf broden en twee vissen dat ook voldoende bleek te zijn om een heel volk te voeden. Daar vertrouwen we dan maar op. De juiste actie, op de juiste tijd, de juiste plaats.
We zullen het er maar druk mee hebben, maar het geeft een hoop energie.
Ik wens U vanaf hier hele goede feestdagen toe, met de tijd en de rust om aandacht te hebben voor wat geweest is en voor wat komen gaat.
Een investering in vrede is een investering met gegarandeerd succes. VN-secretaris-generaal António Guterres noemde investeren in het “vredescontinuüm” de “beste garantie tegen instabiliteit en onveiligheid.”
Door het digitale tijdperk gaat informatie razendsnel grenzen over. We weten veel meer en veel sneller welke problemen er aan de andere kant van de wereld plaatsvinden. Hierdoor lijkt het soms alsof er steeds meer ellende op de wereld is. Maar is dat wel zo?
Er gebeurt ook zoveel goeds op de wereld.
Aan deze successen moet veel meer aandacht besteed worden. Dat is gedaan tijdens het vijfde vredessymposium, dat plaatsvond op woensdag 2 oktober in het stadhuis van Nijmegen. Met het doel een vernieuwende en positieve sfeer te brengen.
De eerste gast spreker was Ralf Bodelier van World’s Best News. Hij bracht een heel nieuw perspectief door met feiten en cijfers te laten zien dat het helemaal niet zo slecht gaat in de wereld. Uiteraard is elke oorlogsdode er één teveel, maar in de laatste decennia is het aantal oorlogsslachtoffers enorm afgenomen. Dat is goed nieuws!
Dat wil natuurlijk niet zeggen dat er geen werk meer aan de winkel is. Onderzoeksjournalist en programmamaker Sinan Can bevestigde dit tijdens het symposium.
Can vertelde hoe hij probeert de verhalen van de mensen die hij tegenkomt tijdens zijn werk in o.a. Syrië, Libanon en Irak in Nederland in de huiskamers te krijgen. Ook verhalen van lokale vredeshelden, zoals een man die meer dan 300 kinderen uit handen van IS heeft gered. Elke week, anderhalf jaar lang, met gevaar voor eigen leven, smokkelde deze man kinderen uit het Kalifaat. Hij wenste hiervoor geen schouderklopjes, aldus Can, maar zei: “Dat doe je toch gewoon. Deze kinderen zullen ouder worden, kinderen krijgen, en hopelijk liefdevolle, barmhartige en gewetensvolle mensen worden.”
Na een korte pauze deelden de bezoekers van het symposium hun eigen succesverhalen met elkaar door deze op te schrijven en aan hun buurman/vrouw door te geven.
De volgende sprekers waren Qader Shafiq van Shelter City Nijmegen en Sana uit Pakistan, die in het kader van Shelter City korte tijd verblijft in Nederland. Qader vertelde over het Shelter City initiatief dat opvang biedt aan bedreigde mensenrechtenverdedigers.
Sana is één van deze mensenrechtenverdedigers. Zij vertelde over haar werk en haar indrukwekkende persoonlijke verhaal. Ze komt op voor vrouwenrechten in rurale gebieden in Pakistan. Ze heeft al een collega verloren die omgebracht is om druk op haar uit te oefenen om haar werk neer te leggen. “Ik kan niet stoppen, want als ik het niet doe, dan doet niemand het,” aldus Sana.
Daarna vond het speciale moment van de huldiging van de vredeshelden plaats. Zij zijn gehuldigd voor hun inzet voor vrede en staan tevens symbool voor duizenden anderen die dat ook doen, vaak onopgemerkt en buiten de publiciteit. De helden werden gehuldigd door de burgemeester van Nijmegen, dhr. Bruls.
De vredeshelden 2019 zijn:
Aart Bos (Masterpeace) voor zijn werk voor MasterPeace, een vredesbeweging actief in ruim 40 landen. De MasterPeace clubs realiseerden maar liefst 350 projecten met sociale impact in 2018.
Janine Tijhoff (Peace Brigades International) – voor haar werk voor PBI, die mensenrechtenverdedigers bijstaan die worden bedreigd en bemoeilijkt in hun werk. In het bijzonder voor haar werk in Indonesië, waar ze training and protection coordinator was.
Paul den Hartog (Eirene Nederland) – voor zijn werk rondom geweldloze communicatie, met name in Bosnië, waar trainingen worden gegeven (o.a. op scholen) en een train-de-trainer-programma is gestart.
Na de huldiging volgde een fotomoment en een groot applaus voor de vredeshelden. Tijdens de borrel in de prachtige Schepenzaal werd nog nagepraat over het bijzondere werk dat zij doen.
Het symposium werd mede mogelijk gemaakt door Haella, SVAG, Eirene Nederland en PBI. Ook dank aan de gastgemeente Nijmegen en aan de vele vrijwilligers die hebben geholpen.
Er gebeurt zoveel goeds op de wereld! Aan deze successen moet veel meer aandacht besteed worden. Tijdens het vijfde vredessymposium gaan we dat dan ook doen. We kijken naar wat er allemaal bereikt is. Wat er allemaal goed gaat. En welke interessante initiatieven er allemaal bestaan. En wat anderen kunnen doen om hier aan bij te dragen.
Tijdens het symposium zullen in ieder geval onderzoeksjournalist en programmamaker Sinan Can, Burgemeester Bruls, Ralf Bodelier (directeur van World’s Best News) en de Shelter City gast in Nijmegen aanwezig zijn.
Daarnaast worden er 3 vredeshelden gehuldigd. Deze individuen staan symbool voor duizenden anderen die dat ook doen, zonder hier ooit onderscheidingen, lintjes of medailles voor te krijgen zoals militairen wel krijgen. De burgemeester zal een interview houden met de vredeshelden en hen huldigen.
In juni ondertekende Eirene-Nederland een brief aan de minister van Defensie, gecoördineerd door International Secretaris Catharina van Staveren van Vredesbeweging Pais. De brief ging over de intentie om een Nederlands oorlogsfregat naar de wateren van Hormuz te sturen.
Amsterdam, 23 juli 2019
Hooggeachte minister Bijleveld,
Uit de op 15 juli 2019 door u en minister Blok verzonden brief aan de Tweede Kamer (zie de bijlage), hebben wij vernomen dat Nederland overweegt om een oorlogsfregat naar de Straat van Hormuz te zenden. Dit gezien de internationale spanningen die er momenteel zijn. Als doel van het zenden van het fregat wordt in de brief genoemd: het garanderen van de vrije maritieme doorvaart. Het baart ons echter veel zorgen daar dit een verzoek betreft wat niet afkomstig is van de Verenigde Naties maar van de Verenigde Staten. Immers zijn de huidige internationale spanningen in dit gebied in belangrijke mate het gevolg van de opzegging door de VS van het nucleaire akkoord. Dit akkoord werd gesloten door de internationale gemeenschap met Iran. Deze gang van zaken leidt nu tot een bedreigende en gevaarlijke situatie die ook internationaal grote spanningen, escalatie en zelfs oorlog in de hand kan werken. Hierdoor dreigt niet alleen oorlog voor Iran maar ook voor meerdere omliggende landen. Oorlog zal in deze regio nog veel meer menselijk leed teweeg brengen dan er al is en zal zeer waarschijnlijk alleen burgers en militairen raken.
Alleen al om deze redenen zou Nederland geen olie op dit vuur moeten gooien. Naast de aanzienlijke kosten van deze operatie, zal het zenden van een oorlogsschip ongetwijfeld worden opgevat als het kiezen van de kant van één partij in de regionale machtsstrijd tussen Iran en Saoedi-Arabië. Dit zijn overigens landen waarbij we ons ernstig zorgen maken om de mensrechtensituatie.
In plaats van de inzet van militair materieel zijn wij een zeer groot voorstander van een intensieve diplomatieke benadering. Graag zouden wij hierom zien dat alle betrokkenen aan tafel worden uitgenodigd. Dit zodat de angsten en spanningen in de regio concreet bespreekbaar kunnen worden gemaakt. Wij willen daarom heel graag dat Nederland een constructieve dialoog op gang brengt met de tegenover elkaar staande partijen. Dit willen wij graag in samenwerking met Europa en andere landen. Immers zijn diplomatie, dialoog en sterke overtuigingskracht altijd de beste manieren om oorlogsdreigingen te de-escaleren en om militair ingrijpen en oorlogen preventief tegen te gaan.
Wij willen u daarom dringend verzoeken om af te zien van stappen die de dreiging van een oorlog zullen vergroten. En om diplomatie als een krachtig instrument in te zetten mede ten behoeve van een dialoog tussen de regeringen van Iran en de VS. Dit om een vreedzaam overleg te bevorderen en om zodoende mogelijk sterke verdragen rondom precaire situaties te sluiten. We leven immers niet meer in het stenen tijdperk en communicatiemogelijkheden en praktische, creatieve en vreedzame oplossingen voor problemen zijn er altijd te vinden. Het is heel goed mogelijk om te onderhandelen over geschilpunten totdat er een formule ’en/of ’oplossing is gevonden die voor iedere deelnemer aanvaardbaar is.
Voor een diplomatieke oplossing willen wij graag onze kennis en ervaring op het gebied van geweldloze conflictoplossing ter beschikking stellen. Heel graag worden wij door u uitgenodigd om hierover van gedachten te wisselen.
In afwachting van uw reactie,
Met wereldvredegroet, Catharina van Staveren Internationaal Secretaris Vredesbeweging Pais
De volgende vredesorganisaties onderschrijven deze brief:
Wij werken op het moment aan het vernieuwen en updaten van onze nieuwspagina. Binnenkort is hier al het laatste nieuws over Eirene te vinden. Tot die tijd nog even geduld. Wil je niet wachten? Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang vier keer per jaar een papieren update over onze activiteiten!
Hoe kan je je als gewone burger inzetten voor een vreedzame samenleving, zonder gebruik te maken van wapens of daarmee te dreigen? Hoe kan je geweld voorkomen, conflicten oplossen, en investeren in vrede? Antwoorden hierop werden gegeven tijdens het Vredessymposium 2017, afgelopen woensdag 20 september in het Oude Stadhuis in Utrecht. Verschillende sprekers lieten praktijkvoorbeelden zien vanuit de hele wereld.
Ongeveer tachtig mensen kwamen af op de dag, georganiseerd door een groep Nederlandse vredesorganisaties onder de noemer ‘Vredesmissies zonder Wapens’. Zij vragen erkenning voor het belang van geweldloze vredesmissies, en erkenning voor burgers die zich inzetten voor vrede zonder te dreigen met wapens of geweld te gebruiken. Zoals Linda de Veen, coördinator van het symposium, in de introductie duidelijk maakt: “Een boodschap van vrede is moeilijk te verkopen met een wapen om je schouder”. Dit jaar is het thema ‘Vrouwen op Vredesmissie’ en hoopt de coalitie het werk van vele vrouwelijke vredeswerkers zichtbaar te maken.
Burgemeester van Zanen spreekt de Vredeshelden toe, vlnr: Annette Mevis, Julienne Doppenberg-Difukidi, Remco Bouma en Lotte Helder. Foto: Alexander Royall
Vier vredeswerkers vertellen kort over hun missie. De dag begint met een presentatie van Annette Mevis die stilstaat bij Rosa Manus. Deze minder bekende, maar minstens zo betekenisvolle vrouw als Aletta Jacobs, was vanaf 1908 betrokken bij de vrouwenbeweging en streed voor ontwapening in de jaren dertig. Ze verzamelde in 1932 meer dan 10 miljoen handtekeningen van vrouwen uit 56 landen.
Julienne Doppenberg-Difukidi vertelt vervolgens over haar eigen ervaringen in de Democratische Republiek Congo. Via haar stichting Tosangana traint zij in haar thuisland vrouwen en jongeren en leren zij over hun rechten, democratisering en vreedzaam samenleven.
Remco Bouma werkte twee jaar voor Peace Brigades International in Colombia en vertelt hoe hij lokale vredesvrouwen bijstond. Olga bijvoorbeeld, een advocate in Colombia die rechtszaken meisjes verdedigt die het slachtoffer zijn van seksueel geweld door oud-militairen. Door met Olga mee op pad te gaan kan deze lokale vredesvrouw haar werk kan blijven doen, ondanks vele bedreigingen. Zijn levendige verhaal over het door geweld geteisterde Colombia maakt veel indruk.
Tot slot Lotte Helder, die via SILBA verkiezingswaarnemer was in Albanië en Macedonië. Door het electoraal proces te toetsen aan internationale standaarden, houdt de internationale gemeenschap een spiegel voor aan deze landen, aldus Lotte. Op die manier hopen ze de democratische transitie verder door te kunnen zetten en te doen slagen.
Na vele vragen vanuit het aanwezige publiek sluit de burgemeester van Utrecht, Jan van Zanen, de dag af. Onder toeziend oog van de aanwezigen huldigt hij de vier vredeswerkers en noemt hen een “grote inspiratie”. Van Zanen moedigt iedereen aan hun voorbeeld te volgen en zich in te zetten voor een vreedzame samenleving, waar dan ook ter wereld. Geïnspireerd keren de aanwezigen naar huis. Één van de aanwezigen zegt: “Ik wist niet eens dat je dit werk kon doen!” – Missie geslaagd!
Het is niet de indruk die je krijgt bij het openslaan van de krant of het kijken van het achtuurjournaal, maar de wereld is er de afgelopen decennia een stuk veiliger op geworden. Toch zijn het juist de landen die eerder conflict hebben meegemaakt die de grootste kans hebben hier nogmaals in te vervallen. En burgers maken een steeds groter deel uit van de (dodelijke) slachtoffers. De derde editie van het Vredessymposium staat daarom in het teken van de periode nadat het conflict is beëindigd. Hoe zorg je ervoor dat geweld niet opnieuw oplaait? En wie mag meepraten over vrede?
Volgens de VN was in de periode 1992-2011 slechts 9 procent van alle vredesonderhandelaars in grote vredesprocessen vrouw. Maar juist vrouwen spelen een belangrijke rol, staan middenin de samenleving en kijken met een andere blik op het vredesproces. Daarom staat deze editie ook in het teken van vrouwen op vredesmissie. Dat er veel gebeurt staat namelijk buiten kijf. Drie vredeswerkers vertellen over hun recente vredesmissie(s). Julienne Doppenberg-Difukidi is al jaren actief in de door conflict en geweld geteisterde Democratische Republiek Congo. Remco Bouma verbleef twee jaar in Colombia en stond daar lokale vredesvrouwen bij die vaak met gevaar voor eigen leven werken aan een rechtvaardige samenleving. En Lotte Helder vertelt over verkiezingswaarnemingsmissies in jonge democratieën als Albanië en Macedonië. Daarnaast hoort u Annette Mevis over Rosa Manus (1881-1942), een bijzondere vrouw die in de jaren dertig mensen van over de hele wereld bijeenbracht voor de vrede. Ook zal een deel van de expositie ‘1000 Vredesvrouwen Uit Alle Werelddelen’ te zien zijn. De Vredeshelden staan immers symbool voor een veel grotere groep (inter)nationale vredeswerkers die geweldloos werken aan een betere samenleving .
PROGRAMMA
12:30 Ontvangst
13:00 Opening door dagvoorzitter Ted Strop-von Meijenfeldt (Platform Vrouwen voor Duurzame Vrede) en welkomstwoord van Linda de Veen (Eirene Nederland)
13:15 Annette Mevis (Atria) over Rosa Manus (1881-1942), Nederlandse vredesactiviste van weleer
13:45 Julienne Doppenberg-Difukidi (Stichting Tosangana) vertelt over haar vredeswerk in de Democratische Republiek Congo
14:15 Pauze
14:45 Intermezzo: Wat weet u van vredesmissies zonder wapens?
15:00 Remco Bouma (Peace Brigades International) over zijn vredeswerk in Colombia
15:30 Lotte Helder (Silba) over haar vredeswerk in Albanië en Macedonië
16:00 Huldiging door Jan van Zanen, burgemeester van Utrecht, vragen aan de vredeshelden 2017
