Civiele vredesmissies

Op tal van plaatsen in de wereld worden gewapende conflicten uitgevochten. Conflicten waarbij mensen gedwongen zijn voortdurend in angst te leven. Conflicten ook waarbij velen van huis en haard worden verdreven. Conflicten die een rampzalige uitwerking hebben op de economie en op de ontwikkelingsmogelijkheden van een land.

Niet iedereen is bereid dat geweld lijdzaam te ondergaan. Velen kiezen ervoor zich daar met geweldloze middelen actief tegen te verzetten. Door zich te organiseren in vrouwenorganisaties of vakbonden, door juridische acties te voeren, door via onafhankelijke media bekendheid te geven aan wat er gaande is.

De mensen die dat doen, lopen grote risico’s. Daarom doen veel organisaties een beroep op burgervredewerkers om hen te ondersteunen en te beschermen. Dat zijn vrijwilligers die na een gedegen opleiding een tijdlang in een conflictgebied wonen en daar lokale activisten trainen en begeleiden. Indien nodig dienen zij klachten in over geweldsmisbruik of vragen zij daarvoor de aandacht van de media.

Het werk voor Civiele vredesmissies bestaat uit het ondersteunen van Nonviolent Peaceforce en lobby in Nederland en Europa

Nonviolent Peaceforce

Een belangrijk onderdeel van ons werk is het internationale burgervredeswerk. Wij zijn de Nederlandse lidorganisatie van Nonviolent Peaceforce (NP). Deze organisatie vierde in 2012 zijn tienjarig bestaan. In die tijd werden verschillende missies uitgevoerd in Sri Lanka, op de Filipijnen en in Soedan. We leveren onder meer een bijdrage aan het werven en trainen van vredeswerkers. En we lobbyen in Den Haag en Brussel voor meer overheidssteun voor door ongewapende burgers uitgevoerde vredesmissie. Met succes, want de inmiddels beëindigde missie in Sri Lanka werd mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de Nederlandse ambassade.

Lobby in Nederland

We vinden dat de Nederlandse overheid veel meer steun zou moeten verlenen aan lokale en internationale niet-gouvernementele organisaties die zich richten op het geweldloze burgervredeswerk in conflictgebieden, zoals waarneming, begeleiding van mensenrechtenverdedigers en het faciliteren van stille diplomatie.

Samen met Peace Brigades International dringen we er bij de politieke partijen op aan dat zij zich sterk maken voor het versterken van de civiele rol op het gebied van crisispreventie, vredesopbouw en bescherming van mensenrechten. Deze organisaties willen dat Nederland in navolging van Duitsland een programma ontwikkelt om getrainde, ongewapende burgers uit te zenden in het kader van een burgervrededienst ter ondersteuning van vrede- en verzoeningsprocessen.

Lobby in Europa

EIRENE NL maakt zich sterk voor een rol van de Europese Unie als ongewapende vredesmacht in conflictgebieden. Zo kan ook Europa bijdragen aan wat de Verenigde Naties noemt de ‘responsibility to protect’. We werken daar vooral aan via EPLO (European Peacebuilding Liaison Office) in Brussel.

EPLO is een lobbyorgaan van een groot aantal internationale vredesorganisaties, waaronder Oxfam International, Pax Christi International en International Alert. Ook het European Network for Civil Peace Services (zie ook Geweldloze conflicthantering) maakt deel uit van EPLO.

Regelmatig voeren we samen met Europese partnerorganisaties lobbycampagnes uit. Een voorbeeld is de campagne ‘Europe, Vote for Peace!’ uit 2009. Deze was gericht op de opbouw van een Directoraat voor Vredesopbouw bij de Europese Commissie en een versterkte dialoog met ‘civil society’ over concrete samenwerking. Een ander doel was de totstandkoming van een Europees programma voor civiele vredesdiensten, waardoor gecertificeerde organisaties in staat worden gesteld om professionele vredeswerkers en vredesteams te werven, te trainen en uit te zenden naar conflictgebieden. In Duitsland bestaat al jarenlang zo’n programma met een budget van enkele tientallen miljoenen euro’s. Een week later stemde het Europees Parlement over een amendement van de Groenen om een Departement voor Vredesopbouw te vormen binnen de European External Action Service. Het voorstel kwam echter helaas vijf stemmen tekort.

Nieuw Actieplan voor Vrouwen in Conflictgebieden

Op maandag 11 december 2011 ondertekenden drie ministeries, 31 maatschappelijke organisaties en vier kennisinstituten het Nederlands Actieplan voor Vrouwen in Conflictgebieden 2012 – 2015 (NAP II). Hiermee bevestigden de ondertekenaars dat ze willen blijven werken aan de bescherming en versterking van de rol van deze vrouwen en aan het oplossen van conflicten zonder geweld. Een van de ondertekenaars was toenmalig NEAG-voorzitter Ted Strop-von Meijenfeldt, tevens voorzitter van het Platform Vrouwen & Duurzame Vrede. Zij benadrukte vooral het unieke karakter van het actieplan als een gezamenlijk plan van overheid en maatschappelijk middenveld. Dat vraagt ook bij de uitvoering om een goede samenwerking en daar ligt volgens Ted een grote uitdaging.